DIASPORA: ANG UNANG BUGSO

Ang salitang "Diaspora" ay salitang nag-uugnay sa mga sinaunang Griyego na nagsisikap na sakupin at manirahan sa mga lupain sa labas ng bansang Griyego upang matugunan nang kanilang suliranin sa lumalaking populasyon nuong ikaapat na siglo bago ipanganak si Kristo.

"The term diaspora (in Greek, διασπορά – "a scattering [of seeds]") refers to the movement of any population sharing common ethnic identity who were either forced to leave or voluntarily left their settled territory, and became residents in areas often far remote from the former. It is converse to the nomadic culture, and more appropriately linked with the creation of a group of refugees. However, while refugees may or may not ultimately settle in a new geographic location, the term diaspora refers to a permanently displaced and relocated collective.", Wikipedia.

Sa pamamagitan ng Lumang Tipan na isinalin sa Griyego, nagkaruon ng pagbabago ang orihinal na konsepto ng "Diaspora" na tumalakay sa mga mamamayang Hudyo (Jews) na ipinatapon ng mga Babilonyan mula sa Hudea at ng Romano Imperyo mula Herusalem.

"The LORD shall cause thee to be smitten before thine enemies: thou shalt go out one way against them, and flee seven ways before them: and shalt be removed into all the kingdoms of the earth.", Deuteronomy 28:25

Ang pangkaraniwang salitang na "Diaspora" ay tumutukoy sa lupon ng mga tao o etnikong populasyon na pinilit or hinimok na iwan ang kanyang tradisyunal na ethinkong tahanan at mamuhay at manirahan sa ibang komunidad. Makalipas ang maraming siglo matapos maglaho ang kaharian ng mga sinaunang Griyego, ang kasaysayan ng ating daigdig ang nagsilbing isang buhay na saksi sa pangkasalukuyang konteksto ng mga pangdaigdigang diaspora na nag-ugat mula sa pagpapatapon, pagpapa-alipin, kapootang panlahi, digmaan at iba pang di mapagkaunawaan ng mga tao, o dahil sa mga natural na kalamidad o kalunos lunos na sitwasyong pang ekonomiya sa Bayang Sinilangan.

Ang diaspora ay isang kaganapan kung saan may malaking pagkilos ng mga tao na lumilikas at naghahanap ng kaligtasan mula sa isang magulong kondisyon.

Ito ang simula ng kwento sa paglalakbay ng Lahing Kayumangi.

ANG UNANG OFW

Ang kauna-unang Pilipinong Mandaragat at nagtrabaho bilang isang banyagang mangagawa na naitala sa kasaysayan ay si Trapobana, isang alipin na nabili ni Ferdinand Magellan mula Melaka (ngaun ay Singapore) at isinama sa kanyang paglalayag patungong Portugal. Mula sa kanyang pangalang Trapobana na pinaniniwalaang isang pangalang Pagano, pinalitan ito ng pangalang angkop at madaling tandaan ng mga Kastila at siya ay tinawag na Enrique.

Dahil nakakitaan si Enrique ng kasipagan, angking kaalaman at dedikasyon sa trabaho, ginawa syang isang mandaragat ("seafarer") at isinama siya ni Magellan sa kanyang paglalayag sa buong mundo. Bilang isang katutubo mula sa Cebu, si Enrique ay nagsilbing "interpreter" ng mga Kastila sa kanilang pagdaong sa Pilipinas sa isla ng Limasawa at sumunod ay sa Cebu. Nabigo si Magellan na sakupin ang Cebu na nauwi sa isang madugong digmaan na naging dahlan ng kanyang kamatayan, isang pagkakataon na sinamantala ni Enrique na manatili sa isla bilang na unang "Balikbayan" at muling niyakap ang Lupang Sinilangan.